Geschiedenis
De Rafeiro (mormel) do Alentejo is een oud ras uit de Alentejo streek. Zoals de meeste Europese dog-achtigen, wordt aangenomen dat hij afstamt van de stoere honden van Ribatejo of Tibet.
Het is niet bekend wanneer de honden op het Iberisch schiereiland zijn aangekomen, maar het is mogelijk dat zij in de prehistorie met enkele nomaden zijn meegekomen of dat zij door de Romeinen zijn meegebracht toen zij over de regio heersten. Vaak wordt aangenomen dat het ras verwant is aan de Tibetaanse Mastiff, maar daar bestaat geen bewijs voor. Misschien zal in de toekomst met DNA-bewijs kunnen worden aangetoond wanneer de honden zijn aangekomen en wat hun afstamming is. Vooralsnog zijn het alleen legenden, gissingen en speculaties.
Aangenomen wordt dat de Rafeiro do Alentejo wijd verbreid was in de tijd van de ontdekkingsreizen, vooral door vissers die regelmatig Newfoundland aandeden. Op basis van deze theorie wordt beweerd dat de Rafeiro één van de voorouders zou kunnen zijn van de Newfoundland Dog, ofwel de Newfoundlander.
Wat wel bekend is, is dat dit ras is gebruikt om schapen van de bergen in Noord-Portugal naar de hoogvlakte van de Alentejo en terug naar de bergen te brengen en te beschermen tegen grote roofdieren, zoals o.a. de wolf.
Als gevolg van veranderingen in de landbouw en de veeteelt, en de uitroeiing van grote roofdieren, had het ras geen economisch nut meer en begon het in verval te raken. Fokkers zijn er echter in geslaagd het ras in leven te houden, hoewel het in Portugal nog steeds als “kwetsbaar” wordt beschouwd. Het is bekend dat de naam “Rafeiro do Alentejo” al sinds het einde van de 19e eeuw in gebruik is. De benaming komt waarschijnlijk voort uit de opvatting die de bevolking van de hond had: een in de streek veel voorkomend mormel.
Ondanks de oudheid van deze lijn heeft de Alentejo moeten wachten tot het midden van de 20e eeuw om van het mormel-classificatie af te komen. Ironisch genoeg was de naam die voor het ras werd gekozen uiteindelijk de naam die door de bevolking werd bedacht.
In 1940 werd door twee kynofielen, António Cabral en Filipe Romeiras, een volkstelling gehouden om te proberen vast te stellen hoeveel Rafeiros er in de regio bestonden. Dit was het uitgangspunt voor de uitwerking van de standaard en de erkenning van het ras door de Fédération Cynologique Internationale , die in 1967 kwam. De Rafeiro do Alentejo is erkend door de FCI, samen met andere Portugese rassen (o.a. de Cão da Serra da Estrela en de Cão de Castro Laboreiro), in groep 2 en sectie 2. De “Associação dos Criadores Do Rafeiro do Alentejo” is de officiële club van dit ras in Portugal.
De erkenning van het ras heeft echter niet de populariteit opgeleverd die voor de Rafeiro werd verwacht. Het aantal nam in de daaropvolgende decennia zelfs af tot een minimum (sinds het begin van de telling) in het begin van de jaren tachtig. De plattelandsvlucht en de verwoestijning van het binnenland hebben dit rustieke ras ook niet geholpen, maar gelukkig is de Alentejo-hond tegenwoordig een populaire hond in Portugal, met jaarlijkse records van tussen de 200 en 500, en wordt hij meestal gehouden als gezelschapshond en waakhond.
Zijn temperament
De Rafeiro is geen hond voor een onervaren eigenaar. Als waakhond is hij zeer territoriaal en agressief tegenover vreemden die uw eigendom betreden. Daarom is het onontbeerlijk dat de actieradius ervan goed is afgebakend en het terrein goed is omheind. Blaffen is de eerste vorm van verdediging van het territorium. Zijn stem is laag en hoorbaar op grote afstand. Het is een defensieve hond, die alleen aanvalt als er een waargenomen bedreiging is. Als uitzonderlijke waakhond verdedigt hij het land en het gezin met moed, waarbij hij vooral ’s nachts waakzaam is.
De Rafeiro is een rustig, zelfverzekerd dier met een edel en waardig karakter. Extreem trouw en hij is bijzonder geduldig met kinderen. Hij houdt van de aandacht van het gezin, maar weigert kunstjes te leren die niet nuttig zijn voor zijn werk. Hij is zeer efficiënt in zijn energieverbruik en zal zijn best doen om het op te sparen voor zijn bewakingsactiviteit. Vanwege zijn snelheid wordt hij ook gebruikt bij de jacht op groot wild.
Thuis is hij heel kalm en volgzaam. Het ras wordt vrij laat volwassen, pas rond de leeftijd van vier jaar. Hij kan goed samenleven met andere dieren, op voorwaarde dat zij er van jongs af aan mee in contact zijn gebracht.
De Rafeiro do Alentejo vereist dan ook niet veel beweging. Het wordt echter niet aanbevolen om dit ras te houden in een appartement.
De verzorging
Men schat dat dit ras een gemiddelde levensverwachting heeft van 10 tot 14 jaar.
Er bestaan weinig gegevens over gezondheidsproblemen bij dit ras. Echter, zoals met de meeste grote honden, is heupdysplasie is een zorg. Otitis kan ook een probleem zijn bij dit ras, dus extra zorg voor oorhygiëne wordt aanbevolen.
De korte tot middellange vacht heeft niet veel onderhoud nodig. Wekelijks borstelen is voldoende om de vacht goed verzorgd te houden. De Rafeiro verandert twee keer per jaar van vacht en moet dan vaker geborsteld worden om afgevallen haren te verwijderen. Een bad moet alleen worden gegeven wanneer dat echt nodig is, omdat water en producten de vette beschermlaag van de huid van de hond beschadigen.
Rasstandaard
Schofthoogte: reuen 66 – 74 cm, teven 64 – 70 cm, een paar centimeter meer is volgens de standaard ook toegestaan
Gewicht: reuen 45-55 kg, teven 40 – 50 kg
Vacht: Kort tot halflang, grof, dicht en glad of golvend. Komt voor in veel kleuren, al dan niet met vlekken en/of lichte tijgering.
Training
Vroege socialisatie en gehoorzaamheidstraining is absoluut van cruciaal belang. De Rafeiro do Alentejo is koppig en dominant en daarom vereisen ze een sterke en dominante baas. Ze reageren niet op agressieve of hardhandige methoden. Training moet gegeven worden met motivatie, stevigheid, respect, eerlijkheid en consistentie.